Druk bezochte filmavond in De Pastorie
Op dinsdagavond 3 december vond er een bijeenkomst plaats in De Pastorie van de Sint Martinus waarin unieke filmbeelden werden vertoond van Spel zonder Grenzen 1970 e.a. Dubbel Zeskamp en Spel zonder Grenzen is destijds door Hoogland aangegrepen als actiemiddel om (landelijke) bekendheid te geven aan de strijd tegen annexatie.
Zo’n 60 bezoekers werden om 20.00 uur welkom geheten door Gerard Hilhorst, de organisator van de filmavond. Daarna stelde Arie van den Heuvel zich voor. Het eerste filmpje dat werd vertoond was ‘Amper de Hielen gelicht’, een lied uit 1995 – en voorzien van toepasselijke beelden – over de teloorgang van Nieuwland en gezongen door Sylvia Kuit, Bert en Marja van den Tweel. Daarna volgde een filmpje uit Achter het Nieuws waarin het Hooglands perspectief op de annexatie uiteen werd gezet. Dat filmpje begon met mooie beelden van de Hooglandse Ondergrondse Strijdkrachten (HOS) onder de destijds bezielende leiding van commandant Wim van Dijk, op deze avond als commandant in ruste aanwezig.
Arie van den Heuvel vertelde hoe hij na het schrijven van een artikel over 50 jaar (1974-2024) herdenking van de annexatie nieuwsgierig was geworden naar het politiek-bestuurlijk proces richting de annexatie. Hij heeft dit uitgezocht en deed in hoofdlijnen daarvan verslag. Een aanloop tussen 1945 en 1962 met als kernpunt de Eerste (Rijks) Nota op de Ruimtelijke Ordening waarin 11 gebieden in Nederland waren aangewezen om te verstedelijken, waaronder Amersfoort. De eerste fase van de annexatie vond plaats van 1962 tot 1967 (geheimzinnigheid) waarin de gemeenteraad en de bevolking overal buitengehouden werden door het College van B&W van Hoogland. Achter de schermen vonden er gesprekken plaats tussen Amersfoort en Hoogland over grenscorrecties. Maar het College van GS van Utrecht zette medio 1967 keihard in op opheffing van de gemeente Hoogland.
Hierna werd het filmpje van Van Gewest tot Gewest vertoond waarin het Amersfoorts perspectief op de annexatie uiteen werd gezet.
Arie van den Heuvel schetste vervolgens kort de tweede fase van 1967 tot 1970 (bewustwording) waarin de bevolking in opstand kwam, de gemeenteraad ontwaakte en de burgemeester alleen kwam te staan. In de derde fase van 1970 tot 31 december 1973 (strijd) haalde Hoogland alles uit de kast om annexatie te voorkomen en zocht de gemeenteraad tevergeefs een uitweg in gewestvorming.
Het programma voor de pauze werd afgesloten met het filmpje Farce Majeure. Deze cabaretgroep stond destijds voor de Sint Martinus om samen met de bevolking van Hoogland het imperialisme van Amersfoort satirisch aan de kaak te stellen.
Na de pauze leidde Arie van den Heuvel kort de kleurenfilm Spel zonder Grenzen in. Unieke filmbeelden uit Cardiff in 1970, gemaakt door de WDR, en door Gerard Hilhorst opgespoord in het archief van Beeld en Geluid. Afgaande op de reacties in de zaal waren er veel tekenen van herkenning; een aantal deelnemers aan Spel zonder Grenzen was in de zaal aanwezig. Zij hadden nog mooie anekdotes te vertellen over die prachtige tijd vol van spel en vermaak.
Rond 22.00 uur dankte Gerard Hilhorst eenieder voor aanwezigheid. Hij bedankte Arie van den Heuvel voor zijn bijdrage aan de avond en gaf hem als dank een kistje Martinus Torenbier. Waarop Arie aangaf nooit geweten te hebben dat er in de abdij Sint Martinus trappistenbier wordt gebrouwen. Al met al was het een zeer geslaagde filmavond in De Pastorie!
Een aantal reacties van bezoekers
Aan het nagenieten van de succesvolle avond? Een bijzonder mooie avond! Sterk vond ik het verhaal van Arie van den Heuvel. Super goed gedocumenteerd! De registraties van Spel zonder Grenzen in de Duitse daal was bijzonder leuk!! Knap dat je via WDR de registratie kon bemachtigen! Farce Majeur was een sterke formule sterk! Conclusie: een prachtige met waardevolle herinneringen!! Gerard, veel dank voor jouw inspanning voor de gemeenschap Hoogland!
Ik vond het een gezellige avond. Heel leuk om al die oude beelden te zien en te vergelijken met hoe het nu is. Ook interessant om te horen dat de verwachtingen en inzichten over benodigde woningen toen al groot waren. Goed gedaan!
